31 Mart yerel seçimlerinde yüzde 49,9 oy oranıyla Üsküdar Belediye Başkanlığına seçilen Sinem Dedetaş yerel seçimler sonrası yaşanan değişim rüzgârının öne çıkan isimlerinden biri oldu. CHP’li Dedetaş’la birlikte Üsküdar’da ilk kez bir kadın belediye başkanı göreve gelirken ilçede 20 yıldır devam eden Refah, Fazilet Partisi ve AKP geleneği de son buldu.
1981 Eskişehir doğumlu olan Sinem Dedetaş, lisans eğitimini İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Teknolojisi Mühendisliği Bölümünde, yüksek lisansını İTÜ Gemi İnşaatı ve Gemi Makinaları Mühendisliği Bölümünde tamamladı. 2014-2016 yılları arasında TMMOB Gemi Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı olan Dedetaş, 2019’dan 2023’e kadar ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) iştirak şirketi İstanbul Şehir Hatlarında Genel Müdürlük yaptı.
Peki Sinem Dedetaş, siyaset sahnesine nasıl atıldı? Görevde olduğu beş yıllık süre boyunca Üsküdar’ı nasıl bir değişim bekliyor?
Sinem Dedetaş, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ile birlikteFotoğraf: Pelin Ünker/DW
Üsküdar’ın ilk kadın belediye başkanı olan CHP’li Sinem Dedetaş, DW Türkçe’nin sorularını yanıtladı.
“Şikayet etmek çözüm değil”
Gemi Mühendisleri Odası Başkanlığının (GMO) ilk kamu tecrübesi olarak tanımlayan Dedetaş, toplumsal konulara hep duyarlı biri olduğunu, sorunlardan şikayet etmek yerine çözüm sunan noktada olmayı tercih ettiğini söylüyor.
İBB’nin insan kaynakları biriminin 2019 yılında kendisiyle iletişime geçerek Şehir Hatları Genel Müdürlüğü görevini teklif ettiğini söyleyen Dedetaş, görev aldığı süre boyunca kamu kaynaklarını doğru kullanarak neler yapılabildiğini görmenin kendisini çok mutlu ettiğini anlatıyor.
Yerel seçimler öncesinde ise İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tüm bürokratlara “Siyasete girmeyi düşünür müsünüz?” sorusunu yönelttiğini, kendisinin de tecrübesine ve hizmet üretme isteğine güvenerek bu soruya “Evet” yanıtı verdiğini aktaran Dedetaş, “Şehir Hatları tecrübesi olmasa buna cesaret edemeyebilirdim” diyor.
Dedetaş, mesleği gereği hep erkek egemen olarak görünen işlerde çalışmış. Ancak başarının cinsiyetten bağımsız değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyor.
Kariyeri boyunca hep “ilk kadın” olma görevlerinin olduğunu belirten Dedetaş, “GMO’nun ilk kadın başkanı, Şehir Hatları’nın ilk kadın Genel Müdürü, Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği (UITP) Su Yolu Komitesi’nin ilk kadın başkanı oldum. Ancak başarılarımı hiçbir zaman ‘kadın olduğum için’ kalıbı içerisinde değerlendirmedim. Hiçbir zaman kendimi yetersiz görmedim” diye konuşuyor.
“Şimdi de Üsküdar Belediyesi’nin ilk kadın belediye başkanı olma şansına eriştiğini ve kendisine oy verenlerin teveccühlerine layık olmak için çok çalışması gerektiğinin farkında olduğunu” söyleyen Dedetaş, kadınlar için de iyi bir rol model olabileceğini düşünüyor.
“Cumhuriyetin bizlere tanıdığı fırsatlar sayesinde bugün olduğum yere gelebildim” diyen Dedetaş, kadınlara şu tavsiyelerde bulunuyor:
“Kendilerine kadın işi-erkek işi rolleri büründürülmesine izin vermemeleri. Etraftaki ‘yapamaz’ ya da ‘yapılamaz’ söylemi ister istemez kadınlarda bir refleks oluşturuyor. Haliyle bazen kadınlar bazı işlere hiç heveslenmiyor, belki aklına dahi gelmiyor ‘yapabilirim’ diye. Kadınlar her şeyi yapabileceğine inanmalı, talip olmalı, harekete geçmeli ve engellemelerle karşılaştıklarında bir şekilde pes etmeden, üstünden atlayarak o engeli geçmeliler.”
Dedetaş’ın Haliç’te özelleştirmeye karşı mücadelesi
Dedetaş, Haliç Tersanesi’nin özelleştirilme girişimine karşı mücadelesiyle de tanınıyor.
Haliç Tersanesi’ni hem bir sanayi mirası hem de denizcilik kültürü mirası olarak değerlendiren Dedetaş, Türkiye’nin son kamu tersanesinin farklı fonksiyonlarla projelendirilerek işlevselliğini yitirmesine karşı durmak zorunda hissettiğini ve Oda Başkanlığı görevi boyunca bu doğrultuda çalıştıklarını vurguluyor.
Sinem Dedetaş, Üsküdar’da seçim çalışmaları sırasında Fotoğraf: Pelin Ünker/DW
Şehir Hatları Genel Müdürü olduktan sonra bu mücadelenin ne kadar haklı olduğunu bir anlamda kanıtladıklarını söyleyen Dedetaş, tersaneyi yeniden üreten bir noktaya getirdiklerini ve yıllık cirosunu 1 milyondan 160 milyon TL’ye çıkararak bir yandan sanayi mirasını ayakta tutarken diğer yandan kamu faydası ürettiklerini anlatıyor.
Sosyal yardımlar, turizm ve kentsel dönüşüm
Peki Sinem Dedetaş’ın Üsküdar’da öncelikli olarak planladığı hizmetler neler?
Dedetaş, İstanbul ve tüm Türkiye için önemli bir sorun haline gelen kent yoksulluğunun Üsküdar için de geçerli olduğunu, insanların sosyal yardımlara bağımlı bir şekilde yaşamaya zorlandıklarına dikkat çekiyor.
Bu nedenle ilk hedeflerinin seçim kampanyasında anlattıkları sosyal yardım projelerini hızla hayata geçirmek olduğunu söyleyen Dedetaş, kent yoksulluğu sorununun gerçek çözümünün ise daha üst ölçekli bir planlamadan geçtiğini vurguluyor.
Yerel ekonomiyi canlandıracak ve esnafı destekleyecek projeleri de kısa zamanda hayata geçireceklerini ifade eden Dedetaş, tarihi bir ilçe olan Üsküdar için turizmi destekleyen adımların da önemli bir başlık olduğunu aktarıyor:
“Üsküdar hak ettiği değeri göremiyor. Üsküdar’ı yalnızca bir geçiş ve transfer noktası olmaktan kurtarıp hem Üsküdarlıların hem de diğer ilçelerde yaşayanların, turistlerin geldiği bir yer haline getirmek istiyoruz.”
Kentsel dönüşüm de Üsküdar’ın en büyük sorunlarından biri.
İlçede yapı stokunun yüzde 70’inin 1999 öncesi yapılardan oluştuğu bilgisini veren Dedetaş’a göre Üsküdar özellikle kentsel dönüşüm anlamında “vaat yorgunu” bir semt haline gelmiş.
Sinem Dedetaş, kadın ve gençlere yönelik projeler de planlıyorFotoğraf: Pressefoto Gemeinde Üsküdar in Istanbul
Her mahallenin farklı sorunları olduğunu ve bu sorunlara yönelik farklı çözüm önerileri oluşturacaklarını dile getiren Dedetaş, “Belediyemizin, vatandaşlarla müteahhitler arasında bir garantör pozisyonunda olacağını, ücretsiz müşavirlik hizmeti vereceğini anlattık hep. Hem finansal hem de proje garantörlüğünden bahsediyorum. Bizim ranttan anladığımız, o mahallenin yıllarca kahrını çeken vatandaşın bu ranttan faydalanması. Bu anlamda mahalle bazlı çözümlerimiz var” diyor. Dedetaş, sadece depreme dayanıklı binalar değil, vatandaşın sosyal donatı eksiklerini de çözecek kentsel dönüşüm projeleri olduğunu söylüyor.
Kadın ve gençlere yönelik projeler
Sinem Dedetaş, ücretsiz HPV aşısı gibi kadın sağlığı ve üniversite öğrencilerinin barınma sorununa yönelik farklı projeleri olduğunu da söylüyor:
“Üsküdar’ın yüzde yetmişi ev hanımı. Çocuk ve yaşlı bakımlarının tamamı kadınların üstünde. Biz kadınların üstündeki bu yükü biraz olsun alabilmek için kreş sayısını artırmak istiyoruz. Şu anda Üsküdar’da İBB’nin üç kreşi var. Bunu daha çok mahalleye yaymak bizim hedefimiz. Kadınların meslek edinebilecekleri kursları ve sosyalleşebilecekleri alanları artıracağız. Şu anda hiç olmayan Kadın Sağlığı Merkezleri’ni kuracağız. Bu merkezlerde HPV aşılarını ücretsiz yapacağız. Kadın hastalıkları ve psikolojik danışmanlık konusunda hizmetler de sunulacak bu merkezde.”
Sinem Dedetaş, seçim kampanyası sırasındaFotoğraf: Pressefoto Gemeinde Üsküdar in Istanbul
Gençlere yönelik ise üniversite öğrencilerinin barınma sorununu çözecek yurt projeleri olduğunu belirten Dedetaş, ayrıca gençleri sosyal, kültürel, sanatsal, sportif ve teknolojik konularda destekleyecek alanlar ve kurslar açacaklarını ifade ediyor.
“İşten çıkarma olmayacak”
Dedetaş, İBB ile iş birliği içinde olabilmenin de Üsküdar için çok önemli olacağını vurguluyor. Görevi süresince önceki dönem işe alınan belediye işçilerinin durumunda bir değişiklik olmayacağının da sözünü veriyor:
“Hep ‘CHP gelecek, sosyal yardımları kesecek, farklı görüşte olanları işten atacak’ şeklinde bir algı var. Bunların gerçekleşmeyeceğini tekrar söylemek istiyorum. Aynı algı 2019’da İBB’de göreve geldiğimizde de vardı, aynı şeyler söyleniyordu. Ancak işini doğru yapan herkesle çalışmaya devam ettik, kimseyi görüşü nedeniyle işten çıkarmadık. Dolayısıyla biz bu sınavı zaten verdik. Üsküdar Belediyesi’nde de aynısı olacak. Bizim için öncelikli olan liyakat.”
DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl ulaşabilirim?
